Anti Tetanus sa kagat ng aso

Ang kagat ng aso ay isang karaniwang insidente sa Pilipinas, lalo na sa mga lugar kung saan laganap ang mga asong gala. Karaniwang iniuugnay ang kagat ng aso sa rabies, ngunit isa rin sa mga seryosong komplikasyon na maaaring lumitaw ay tetanus. Kaya’t isa sa mga tanong na madalas itanong ng mga nabibiktima ng kagat ng aso ay, “Kailangan ba ng anti-tetanus vaccine?” Ang maagang pag-unawa sa panganib ng tetanus at kung kailan ito dapat iwasan sa pamamagitan ng bakuna ay mahalaga sa pagbibigay ng tamang pangangalagang medikal.

Table of Contents

Ano ang Tetanus?

Ang tetanus ay isang matinding sakit na dulot ng lason (toxin) ng Clostridium tetani, isang uri ng bacteria na karaniwang matatagpuan sa dumi ng hayop, alikabok, at lupa. Hindi gaya ng rabies na nakukuha sa laway ng aso, ang tetanus ay pumapasok sa katawan sa pamamagitan ng mga sugat o hiwa sa balat, lalo na kung ang sugat ay madumi, malalim, o may pagkakadikit sa lupa o dumi.

Kapag nakapasok ang bacteria sa loob ng katawan, naglalabas ito ng lason na maaaring makaapekto sa nervous system. Ilan sa mga sintomas ng tetanus ay paninigas ng panga (lockjaw), paninigas ng kalamnan, hirap sa paglunok, at sa mga matitinding kaso, maaaring mauwi sa pagka-paralisa o kamatayan.

Paano Nauugnay ang Kagat ng Aso sa Tetanus?

Ang kagat ng aso ay maaaring magdulot ng malalim at bukas na sugat na nagiging daan para makapasok ang Clostridium tetani sa katawan. Kung ang sugat ay hindi agad nahugasan at na-disinfect, lalo na kung ang aso ay galing sa maruming kapaligiran, tumataas ang panganib ng impeksyon. Bukod pa rito, kung ang sugat ay nangyari sa paa o kamay—mga bahagi ng katawan na madalas nakalantad sa lupa—mas malaki ang posibilidad ng pagkakaroon ng tetanus.

Ang posibilidad ng pagkakaroon ng tetanus ay mas mataas sa mga sumusunod na kondisyon:

Ang sugat ay malalim o may butas (puncture wound)
Marumi ang sugat, lalo na kung galing sa lupa o dumi ng hayop
Hindi agad nahugasan o na-disinfect
Wala o kulang ang bakuna laban sa tetanus
Ang taong nakagat ay may mahinang immune system

Kailangan Ba Talaga ng Anti-Tetanus sa Kagat ng Aso?

Oo, sa maraming pagkakataon, inirerekomenda ng mga doktor ang pagbibigay ng anti-tetanus vaccine pagkatapos makagat ng aso, lalo na kung:

Hindi sigurado kung kailan huling nabakunahan
Higit sa 5 taon na ang lumipas mula sa huling tetanus booster
Malalim at maruming sugat ang tinamo
May kasamang gasgas o hiwa sa balat na hindi natugunan agad

Ang tetanus vaccine ay may dalawang pangunahing uri:

Tetanus Toxoid (TT): Isa itong bakuna na nagbibigay ng proteksyon laban sa tetanus. Karaniwang ibinibigay ito bilang booster shot kung may naunang bakuna na.
Tetanus Immunoglobulin (TIG): Ito ay binibigay sa mga taong wala pang anumang bakuna sa tetanus o hindi tiyak kung kailan huli silang nabakunahan. Mabilis nitong pinapatay ang lason ng bacteria sa katawan.

Ano ang Dapat Gawin Pagkatapos Makagat ng Aso?

Ang mga sumusunod na hakbang ay mahalaga sa agarang pangangalaga:

Hugasan agad ang sugat gamit ang malinis na tubig at sabon sa loob ng 10–15 minuto upang maalis ang laway at dumi.
Disinfect gamit ang antiseptic tulad ng povidone-iodine.
Magpunta agad sa pinakamalapit na health center o ospital para sa medikal na pagsusuri.
Ipa-assess ang sugat sa doktor upang malaman kung kailangan ng anti-rabies at anti-tetanus vaccine.
Sundin ang payo ng doktor ukol sa schedule ng bakuna at iba pang hakbang sa pagpapagaling ng sugat.

Bakit Mahalaga ang Anti-Tetanus?

Ang tetanus ay hindi nakakahawa, ngunit napakadelikado dahil wala itong lunas kapag nagsimula na ang sintomas. Ang tanging paraan upang ito’y maiwasan ay sa pamamagitan ng preventive immunization. Ang tetanus vaccine ay ligtas, epektibo, at maaring makapagligtas ng buhay. Dahil dito, inirerekomenda ng World Health Organization (WHO) at Department of Health (DOH) ang regular na bakuna at booster kada 10 taon.

Gaano Kadalas Dapat Magpabakuna?

Ang mga bata ay karaniwang binibigyan ng bakuna sa tetanus sa pamamagitan ng DPT vaccine (Diphtheria, Pertussis, at Tetanus). Subalit, ang proteksyon mula sa bakunang ito ay humihina sa paglipas ng panahon. Kaya, kailangan ng booster shot kada 10 taon. Kung hindi mo matandaan kung kailan ka huling nabakunahan, mas mabuting magpa-booster na lang upang makasiguro.

Pagkakaiba ng Rabies at Tetanus

Rabies ay dulot ng virus mula sa laway ng hayop at nakamamatay kapag hindi naagapan. Laging kailangan ng anti-rabies vaccine kapag nakagat ng aso.
Tetanus ay dulot ng bacteria sa lupa/dumi, at pwedeng makuha kahit hindi mula sa laway ng aso kundi sa uri ng sugat. Hindi lahat ng kagat ng hayop ay nagdudulot ng tetanus, pero dapat suriin ng doktor.

Konklusyon

Ang anti-tetanus vaccine ay isang mahalagang bahagi ng first aid pagkatapos ng kagat ng aso. Hindi ito dapat balewalain dahil ang tetanus ay isang seryosong sakit na maaaring magdulot ng matinding komplikasyon o kamatayan. Kung ang sugat ay malalim, marumi, o hindi tiyak ang iyong kasaysayan ng bakuna, agad na kumonsulta sa doktor. Sa pamamagitan ng tamang kaalaman at mabilis na aksyon, maiiwasan ang panganib ng tetanus at mapapanatili ang kalusugan at kaligtasan. Prevention is always better than cure, lalo na kung buhay ang nakataya.